Οι Δήμοι φέρουν πλήρη ευθύνη για τη συντήρηση των δρόμων.
Είναι υποχρέωση να διατηρείται και να ελέγχεται η κατάσταση των οχημάτων προκειμένου να αποφεύγονται ζημίες σε πρόσωπα, σύμφωνα με το Νόμο Υγειονομικής και Ασφαλείας στην Εργασία.
Σύμφωνα με τον νόμο 3481/2006, οι Δήμοι έχουν πλήρη και δεσμευτική ευθύνη για τον καθαρισμό, τη συντήρηση και την αποκατάσταση βλαβών στις οδούς που ανήκουν στην αρμοδιότητά τους. Αυτή η ευθύνη περιλαμβάνει κάθε πράξη και ενέργεια που απαιτείται για τη συντήρηση και τη συνεχή επίβλεψη των οδών, προκειμένου να διατηρούνται σε καλή κατάσταση για την ασφάλεια των πεζών και των οχημάτων που κινούνται σε αυτές.
Σύμφωνα με την Γνωμοδότηση 323/2008 του ΝΣΚ, η οποία έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών και έχει γίνει υποχρεωτική για τους Δήμους, αναλύονται και εξηγούνται οι υποχρεώσεις και οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για τη συντήρηση των οδών και την ασφαλή κυκλοφορία σε αυτές, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.
Η γνωμοδότηση αναφέρει ότι οι αρμοδιότητες και η ευθύνη συντήρησης περιλαμβάνουν τόσο τις πράξεις όσο και τις παραλείψεις που προκαλούν ζημία σε πρόσωπα και οχήματα, σύμφωνα με το άρθρο 7 του νόμου 3481/2006. Αυτό επιβάλλει την επιμέλεια και την υποχρέωση προς αποζημίωση.
Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του ΝΣΚ, οι Ο.Τ.Α. Α’ Βαθμού έχουν την αρμοδιότητα να συντηρούν το οδικό δίκτυο, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 3463/2006 και 3481/2006. Αυτές οι διατάξεις προβλέπουν ότι οι Ο.Τ.Α. Α’ Βαθμού είναι υπεύθυνοι για την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων, συμπεριλαμβανομένων των οδών, καθώς και για τη λήψη μέτρων προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφάλεια της κυκλοφορίας.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 παράγραφος 1 του Ν.2696/1999, γνωστού ως “Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας”, οι Δήμοι έχουν την αρμοδιότητα να αναλάβουν τη συντήρηση των οδών και να εξασφαλίσουν την απρόσκοπτη και ασφαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας. Επιπλέον, έχουν την ευθύνη να αποτρέψουν τη δημιουργία κινδύνων ή ζημιών.
Σύμφωνα με τη νομολογία, είναι προφανές ότι οι Δήμοι είναι υπεύθυνοι για όλες τις ενέργειες και τις διαδικασίες που εξασφαλίζουν την ασφαλή και ομαλή λειτουργία των οδών που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά τους. Αυτές περιλαμβάνουν θέματα όπως η κατάσταση του οδοστρώματος (ιδιαίτερα ο καθαρισμός μετά από ατυχήματα, η τοποθέτηση φραγμάτων ασφαλείας, η σήμανση, οι ενδεχόμενες κακοτεχνίες σε πεζοδρόμια, η αφαίρεση εμποδίων).
Η αρμοδιότητα αυτή αφορά όχι μόνον σε ενέργειες επ αυτών των θεμάτων αλλά και σε κάθε πράξη συνολικά για την αποφυγή ζημίας κάθε είδους προς οχήματα και πρόσωπα, ενώ αντιστοίχως η παράλειψη τους θεμελιώνει την ευθύνη αποζημίωσης κατά 105-106 και 932 ΑΚ.
Η ευθύνη δε προς αποζημίωση σε τυχόν βλάβες, είναι αντικειμενική.
Δηλαδή ανεξάρτητη από την ύπαρξη πταίσματος (δόλου) των αρμοδίων οργάνων, και ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για πράξη ή παράλειψη των αρμόδιων υπηρεσιών, δηλαδή έγκειται αποκλειστικά στο γεγονός της ζημίας και στην απορρέουσα αστική και ποινική ευθύνη.
Σημειώνεται ότι οι ευθύνες αφορούν μεν τον Δήμο ως Νομικό Πρόσωπο, όμως δύνανται να επεκταθούν σε αιρετούς (Αντιδημάρχους, εντεταλμένους), σε υπηρεσιακά στελέχη και υπαλλήλους, ενώ η ευθύνη αποζημίωσης αφορά ευθέως το Δήμο ως Νομικό Πρόσωπο, όπου δεν αποκλείει την περαιτέρω αναζήτηση του κόστους αυτής από το Δήμο έναντι υπαλλήλων ή αιρετών. Επίσης η ευθύνη δύναται να επιβαρύνει τυχόν τρίτους που έχουν αναλάβει εκ μέρους του Δήμου τη διενέργεια σχετικών έργων, τεχνικών εργασιών και συναφών ενεργειών.
Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η διαρκής αξιολόγηση της κατάστασης των οδών ευθύνης τους και η επακόλουθη λήψη μέτρων και ενεργειών συντήρησης είναι η καταλληλότερη μέθοδος για την αποφυγή αστικών και ποινικών ευθυνών για τους Δήμους, αλλά και για την αποφυγή επιζήμιων γεγονότων για πρόσωπα και οχήματα.
Πηγή: ΜΔΕ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης Σταύρος Τασιόπουλος
29/02/2024
07/03/2024
LAWSPOT